عملیات بیت المقدس در روز دهم اردیبهشت ماه در غرب رودخانه کارون و خرمشهر و با رمز عملیات یا علی بن ابی طالب با هدف آزادسازی شهرهای خرمشهر، هویزه و جاده اهواز - خرمشهر؛ خارج کردن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد و نیز جاده اهواز ـ آبادان از برد توپخانه دشمن و همچنین تأمین مرز بین المللی به صورت مشترک توسط نیروهای سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد.
طی این عملیات 5038 کیلومتر از اراضی اشغالی ازجمله شهرهای خرمشهر و هویزه و نیز پادگان حمید و جاده اهواز خرمشهر آزاد شدند.
بهره گیری از انگیزه های ریشه دار دینی و میهنی برای آزادسازی خرمشهر، طراحی مناسب و برنامه ریزی شده، انسجام ارتش و سپاه، سرعت عمل، راهکار عبور از رودخانه، گستردگی منطقه نبرد، تأثیرات منطقه ای و بازتاب جهانی، عواملی هستند که زوایای گوناگون نبرد بیت المقدس را نسبت به سایر نبردهای دوران ۸ سال جنگ تحمیلی متمایز می کنند.

روایت سردار حسین علایی
ارتش بعثی در تهاجم قوای ایران به خرمشهر غافلگیر نشد و برای از دست ندادن خرمشهر، تمام تدابیر و توان خود را به کار گرفت.
ارتش عراق مطمئن بود که هدف نهایی عملیات بیت المقدس، بازپس گیری خرمشهر است و فرصت کافی برای مستحکم سازی جبهه خرمشهر در اختیار داشت.
عراق علاوه بر اقدامات نظامی، دست به تلاش های زیادی برای بالا بردن روحیه نظامیان خود و افزایش انگیزه آن ها برای ماندن در خرمشهر زد.
ارتش عراق در روز دوم خرداد ۱۳۶۱ یعنی یک روز پس از آغاز حمله نهایی رزمندگان اسلام به خرمشهر، اطلاعیه ای بین همه نظامیان عراقی مستقر در این شهر و اطراف آن توزیع کرد.
این اطلاعیه دفاع از خرمشهر و حومه آن را مانند دفاع از بغداد و حومه آن و دفاع از همه شهرهای عراق خوانده بود.
در این اطلاعیه نوشته شده بود؛ خرمشهر حکم بالشی را دارد که بصره بر آن آرمیده است و اگر خرمشهر به دست نیروهای ایرانی بیفتد، دروازه های نکبت به روی عراق بازخواهد شد.
صدام حسین هم طی نامه ای به فرمانده سپاه سوم نوشته بود: امنیت و ثبات بصره بدون خرمشهر در تهدید است.
چند روز بعد امام خمینی در همین باره فرمودند آدمی که ملاحظه کردید در آن چیزی که نوشته بود به سران نظامی خودش در شهر خونین شهر، خرمشهر، آن طور سفارش کرده بود که بزنید، بکشید و چه بکنید؛ تا آخر گلوله، تا آخر نفر، این دید که همان نظامی های او گوش ندادند به او؛ نتوانستند گوش بدهند. اصلاً مجال قرائت این چیزها ر ا به آن ها ندادند و فوج فوج تسلیم شدند.